إيقاظُ النّائمین كتابی است عرفانی، كم‌حجم، بسیار پر محتوا، و لبريز از معانی ظريف و دقیق.
صدرالمتألّهین عصاره و چکیده مطالب عرفانی را كه در اسفار و ديگر آثار او پراكنده بوده، در اين رساله يكجا درج كرده است.
اين رساله مانند ديگر آثار عرفانی صدرالمتألّهین از حیث جنبه ذوقی و زيبايی و شیوايیِ عبارت، در اوج فصاحت است. گاهی عباراتِ دل‌انگیز و هیجان‌آور و بسیار شاعرانه را همراه با آرايش‌هاى لفظی به گونه‌ای بسیار طبیعی و بدون تکلّف به كار می‌برد. از صنايع ادبی و فنّ بلاغت بهره بسیار می‌گیرد و سخن خود را به اقسام تشبیه و استعاره و مخصوصاً سجع و موازنه و اشعار عربی و فارسی می‌آرايد.
البته شیوه بیان او با بیانی كه در اسفار در اثبات حركت جوهرى، يا درباره جسمانیّة الحدوث بودن نفس، يا درباره جواهر و اَعراض به كار می‌برد تفاوت آشکاری دارد؛ زيرا بیان عرفانی، طبعاً شورانگیز و شاعرانه و لطیف است، و به هیچ روى به بیان خشك فلسفی و منطقی نمی‌ماند. سخن از وجد و حال و شور و شیدايی و شیفتگی و عشق و بي‌خودى و بالاخره ترك ما و من، و اتصال به حق و فناى فِی اللّه است و از همین رو، نوع سخن ـ جز در مواردی اندک ـ رنگ و بوی ديگری دارد، و سر و كار، بیشتر با دل است تا با عقل.
«بیداری خفتگان» ترجمه‌ای از کتاب «إيقاظُ النّائمین « صدرالمتألّهین است.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.