اربعین میعادگاه عاشقان، نگرشی چند وجهی به حماسه پیاده روی بزرگ اربعین در کربلای عشق و تأملی بر نشانه ها و اولین گام های شکل گیری تمدن جدیدی با محوریت اندیشه حسینی است.
نویسنده این کتاب، مجید باقری خوزانی است که در اثر جدید خود تلاش دارد با روایتی چند بعدی از پیاده روی میلیون ها انسان عاشق در حماسه اربعین حسینی، تصویری زلال از حرکت جماعتی عاشق و آرمان گرا به سوی مدینه فاضله موعود در کربلای معلی ارائه کند. در این تصویر اربعین از نظر نویسنده مکان شکل گیری تمدنی جدید است. نویسنده معتقد است در حماسه پیاده روی اربعین، انسان هایی با اندیشه حسینی متولد می شنوند که به دنبال شکل دهی تمدن اربعینی هستند. گام های اولیه شکل گیری این تمدن با حرکت عاشقان مکتب امام حسین (علیه السلام) به سوی بارگاه ملکوتی ایشان برداشته می شود و به تدریج به تمدن جدیدی بر محور تفکر حسینی منجر خواهد شد که سر تا سر دنیا را در بر می گیرد و تحولی نوین را در جهان اسلام رقم خواهد زد.
این بخشی از اندیشه مجید باقری خوزانی است که در مقدمه کتاب اربعین میعادگاه عاشقان به رشته تحریر درآورده است. با باقری خوزانی درباره انگیزه هایش برای نوشتن این کتاب به گفت و گو نشستیم که خلاصه ای از آن به شرح زیر آمده است.
لطفاً خودتان را معرفی کنید و برای آشنایی بیشتر، در خصوص تألیفات قبلی که داشتید توضیح دهید؟
واقعیت این است که من نویسنده نیستم اما نوشتن را دوست دارم. بیشتر با احساسم می نویسم و حرف هایم را به رشته تحریر در می آورم. تدوین تجارت و آموخته هایم برای دیگران به من حس خوبی می دهد.
اولین کتابی که به رشته تحریر درآوردم، کتاب 110 سوال از استاد مطهری بود. به فضل الهی این کتاب بالغ بر یکصد مرتبه تجدید چاپ شد. یعنی تاکنون حدود 400 هزار نسخه از این کتاب منتشر شده است. این رقم نشان می دهد بحمدالله سبک خلاقانه و محتوای کتاب مورد استقبال نسل جوان قرار گرفته است. اخیراً متوجه شدم که این اثر توسط جمعیت اسلامی جوانان بیروت به زبان عربی ترجمه و در لبنان چاپ شده است. به نظر می رسد کتاب در سایر کشورهای عربی نیز در حال انتشار است.
پس از آن کتاب ” آوینی پاسخ می دهد ” را نوشتم. این کتاب را خیلی دوست دارم و امیدوارم آیندگان خصوصا نسل جوان بیشتر به آن توجه کنند. علاوه بر این دو کتاب، تجاربم در حوزه مدیریت را گردآوری کردم و در کتاب سومی با عنوان ” مدیر عامل چند ساحتی ” منتشر کردم. این کتاب تأملی دارد بر آنچه مدیرعامل و اعضای هیئت مدیره یک شرکت یا بنگاه اقتصادی باید بدانند.
پس از استقبال نسل جوان از کتاب هایی که منتشر کرده ام، به نظرم رسید در حال حاضر یکی از موارد مهمی که لازم است افکار عمومی متوجه آن شوند، موضوع حماسه پیاده روی اربعین است. در این خصوص بررسی های اجمالی انجام دادم و نوشته های دیگر در این حوزه را دیدم اما هیچکدام نتوانست من را قانع کند که از نگارش کتابی با محوریت این موضوع صرف نظر کنم. به همین دلیل با نگاهی چند وجهی به رویداد بزرگ پیاده روی اربعین، این مجموعه را گردآوری نمودم.
درباره تألیف کتاب اربعین میعادگاه عاشقان بفرمایید. چرا با وجود فراوانی موضوعات مذهبی سراغ این موضوع رفتید و رویداد پیاده روی اربعین را برای تألیف کتاب انتخاب نمودید؟
مدت ها بود که به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این سوال بودم که بر اساس رویداد بزرگ اربعین حسینی را از چه زوایایی میتوان مورد بررسی و تحلیل قرار داد، و آیا حماسه پیاده روی اربعین می تواند مروّج و مقوّم بسیاری از آموزه های دینی و نهادینه سازی آن در ابعاد مختلف زندگی فردی و اجتماعی، آن هم به گستردگی تمامی عالم باشد؟
در ابتدا تحلیل های من حد فاصل مباحثی نظیر شور و احساس جهانیان در قبال این اَبَر رویداد عصر حاضر خلاصه می شد، اما در خلال چندین سال توفیق حضور در جمع مشتاقان پیاده روی اربعین، پاسخ های درخوری برای این نوع پرسش ها یافتم.
بر همین اساس، کتاب ” اربعین، میعادگاه عاشقان ” تلاش دارد ضمن ترویج گفتمان اربعینی و ارائه تصویری چند وجهی از این گرد همایی بزرگ، نسبت به تبیین اهم راهبردها، رویکرد ها و کارکردهای اَبَر رویداد اربعین اهتمام نماید. به نظر می رسد این اقدام می تواند به تقویت بخشی از زیرساخت های جامعه شناسی هویت دینی منجر شود. چرا که اربعین حسینی فرصتی مناسب به منظور بازتوجهی اثر گذار به آرمان ها و راهبردهای نهضت افتخار آفرین عاشورا است.
در واقع این صحیفه نتیجه توفیقی است که پروردگار مهربانی ها شامل حالم نمود، تا با حضور چند ساله در جمع کهکشانی زوار اربعینی، فرصت های ناب و مغتنمی بیابم و محورهای متعدد و متنوع این رویداد بی مثال را از وجوه مختلف نظاره کنم و با ترتیب دادن مصاحبه هایی حضوری و غیرحضوری، موضوعات مرتبط با حماسه پیاده روی اربعین را مورد بررسی و تحلیل موشکافانه قرار دهم. البته بخشی از مطالب گردآوری شده در این مجموعه، نظرات مکتوب یا شفاهی بزرگوارانی است که نسبت به وجوه مختلف موضوع اربعین، صاحب اندیشه هستند و ابعاد و زوایا این رخداد جهان شمول را مورد تحلیل یا توصیف قرار داده اند. بدیهی است در این نوع موارد، اهتمام لازم به منظور حفظ اصالت دیدگاه این بزرگواران مدنظر قرار گرفته است.
نوشتار کتاب به تعدادی موکب و عمود تقسیم بندی شده است. لطفاً بفرمایید این دسته بندی بر چه اساسی شکل گرفته است؟
فصل بندی مباحث کتاب به گونه ای تنظیم شده که مخاطبین عزیز، خود را در مسیر حرکت این جاده آسمانی تصور کنند به گونه ای که با عبور از عمود های عاشقی، در موکب های معرفتی اقامت گزینند. بر همین اساس به طور کلی مباحث این کتاب در ده موکب معرفتی و حدود 240 عمود مفهومی جمع بندی شده است.
در انتخاب مطالبی که در هر موکب معرفتی یا عمود مفهومی مطرح نموده اید، چه معیاری مد نظر شما بوده است؟
در موکب و یا به عبارتی فصل اول، نکاتی پیرامون چرایی و چیستی حماسه بزرگ اربعین مورد توجه و تأمل قرار گرفته است.
در ادامه مسیر و در موکب دوم ضمن اشاره به اجر و پاداش زیارت امام حسین (علیه السلام) اهمیت و ثمرات زیارت از منظر ائمه اطهار (علیه السلام) و بزرگان به صورت اجمالی تشریح شده است.
در موکب سوم نکاتی پیرامون واژه شناسی عدد اسرار آمیز اربعین مطرح و نیم نگاهی به سابقه فرهنگی و مذهبی این واژه شده است.
در موکب چهارم که نگرشی است اجمالی به خاستگاه و پشتوانه تاریخی گرامیداشت مراسم اربعین، پیشینه پیاده روی اربعین به صورت اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.
نگاه راهبردی به سیره و سلوک بزرگان در خصوص گرامیداشت اربعین حسینی یکی از بخش های جذاب این صحیفه است که تحت عنوان ” مرکب پا ” در موکب معرفتی پنجم مورد توجه قرار گرفته است. به نظر می رسد مطالب مطرح شده در عمودهای این موکب می تواند تأثیر مطلوبی در الگوگیری نسل جوان داشته باشد.
بوی خوش ملکوت عنوان موکب ششم این کتاب است که با ارائه توصیفی احساسی و دل نوشته هایی عارفانه و عاشقانه از پیاده روی اربعین، طراوت ذهنی مخاطبین را به ارمغان خواهد داشت.
در موکب هفتم درآمدی بر مهم ترین راهبردها، رویکردها و کارکرد های اَبَر رویداد اربعین مورد توجه است. در این موکب تلاش شده که تأثیرات فردی و اجتماعی حضور در مراسم پیاده روی اربعین کالبد شکافی گردد.
تأملی بر اهمّ چالش ها، تحریف ها و سانسورهای رسانه ای درباره حماسه عظیم اربعین از موضوعات اثر گذار و جذابی است که در موکب هشتم مد نظر قرار گرفته است. در این موکب معرفتی، رویکرد رسانه های بین المللی در خصوص نحوه پوشش خبری و تحریف این رویداد جهانی تحت عنوان فرار از یک پرسش کلیدی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
در موکب های پایانی این مجموعه نکات ارزشمندی پیرامون مؤلفه های شناختی پیاده روی اربعین و مروری بر دانستنی های ضروری به منظور بهره مندی بهتر از این سفر آسمانی مورد توجه ریز بینانه قرار گرفته است.
و سخن پایانی؟
پیشاپیش، بدون هیچ ادعایی، به کاستی های موجود در گردآوری و تدوین این مجموعه معترفم و امید آن دارم که این مصراع در قافیه طبع زیبا پسندان، موزون افتد و ان شاء الله حقیر را از ارایه نظرات سازنده و نصایح مشفقانه خویش محروم نفرمایند.
لازم می دانم از مدیران و همکاران خدوم انتشارات خادم الرضا (علیه السلام) نیز تشکر نمایم که با نگاهی آرمانی و ارزشی، اهتمام جدی در پیگیری مراحل مختلف انتشار این اثر داشتند.
